Data publikacji : 31.08.2025

Wielcy przegrani. Ludowcy powiatu mławskiego w powojennej rzeczywistości w latach 1945-1949

Abstrakt

Ruch Ludowy w Polsce po zakończeniu II wojny światowej został postawiony wobec dylematu, czy rozpocząć współpracę z komunistami czy organizować się w suwerenną siłę polityczną, realizując postulaty agrarystyczne, mające poparcie większości społeczeństwa, głównie ludności wiejskiej. Zdawano sobie sprawę, że Polska znalazła się w sowieckiej strefie wpływów po konferencjach wielkich mocarstw w Teheranie i Jałcie. Zakładano, że będzie to polityka współpracy, a nie całkowitego podporządkowania. Taką postawę przyjęli ludowcy powiatu mławskiego, wpisując się w działania Polskiego Stronnictwa Ludowego, pomimo różnic ideologicznych wewnątrz mławskiej organizacji partyjnej. Liczono na wygranie wyborów parlamentarnych i utworzenie rządu, w którym ludowcy będą odgrywać wiodącą rolę. Nie rozumiano systemu stalinowskiego, który realizował podstępną drogę do władzy komunistów przez rozbijanie od wewnątrz partii opozycyjnych, dokonując fałszerstw wyborczych, stosując terror wobec przeciwników politycznych, niszcząc pozorną demokrację wprowadzoną tuż po wojnie. Wielcy przegrani nie mieli szans na odgrywanie znaczącej roli, ponieważ znaleźli się w sowieckiej strefie wpływów, a państwa zachodnie taki układ polityczny zatwierdziły znacznie wcześniej. Należy jednak docenić postawę ludowców, że pomimo 30% szans – według Stanisława Mikołajczyka – na realizację państwa demokratycznego, próbę taką podjęli.

Słowa kluczowe:

Stronnictwo Ludowe „Roch”, Polskie Stronnictwo Ludowe, komuniści, Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa w Mławie, wybory, Stefan Kocięda, Stanisław Mikołajczyk



Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Arent, L. A. (2025). Wielcy przegrani. Ludowcy powiatu mławskiego w powojennej rzeczywistości w latach 1945-1949. Studia Mazowieckie, 20(1), 11–47. https://doi.org/10.54539/sm.102


Wskaźniki altmetryczne


Cited By

Cited by / Share


Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.


Redakcja czasopisma

Redakcja „Studiów Mazowieckich”
ul. Narutowicza 9
06-400 Ciechanów
tel. + 48 (23) 672 20 50 wew. 2150
email: studia.mazowieckie@pansim.edu.pl
O platformie:
Copyright 2023 by
OJS Support and Customization by LIBCOM
Platform & workfow by OJS/PKP