Julia Kratowska (1870–1947) – działaczka niepodległościowa, oświatowa i polityczna, senator RP

Bogumiła Umińska

doi:10.54539/sm.31

Published : 2022-07-22

Vol. 17 No. 1 (2022)

Julia Kratowska (1870–1947) – An Independence, Educational, and Political Activist; A Senator of the Republic of Poland

Bogumiła Umińska

https://orcid.org/0000-0003-0768-441X

DOI: https://doi.org/10.54539/sm.31

Abstract

The article presents the fi gure of Julia Kratowska, born in Puławy into a family with patriotic traditions. Julia Kratowska was an independence, educational, social, and political activist throughout the interwar period and shortly after the war she had a connection to Ciechanów. The article introduces to her genealogy, allows one to learn about her hitherto unknown roots. On the other hand, the rich archival material about her person, contained in the archives of the Mazovian Nobility Museum in Ciechanów, allows to present her entire career as a teacher of Polish, French, and German, starting from Lublin, then Zakopane and fi nally the city on the Łydynia River. We also recognize her as a devoted social activist of the Women’s Civic Labor Union, which she chaired in Ciechanów, and in the years 1935-1936 she headed the Main Board. She brought the greatest pride to the town as a senator of the Republic of Poland in 1935–1938.

Keywords:

Julia Kratowska, activity, 19th and 20th century, senator of the Republic of Poland, Ciechanów

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Umińska, B. (2022). Julia Kratowska (1870–1947) – An Independence, Educational, and Political Activist; A Senator of the Republic of Poland. Studia Mazowieckie, 17(1), 175–197. https://doi.org/10.54539/sm.31

Altmetric indicators

Cited By

References

Źródła archiwalne

Archiwum Państwowe w Lublinie:

Akt zgonu Stanisława Kratowskiego nr 9 z 1873 r., parafia Włostowice, skan użyczony przez Pracownię Muzealną Szkolnego Schroniska Młodzieżowego w Puławach (Muzeum Oświatowe).

Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie:

Dokument wystawiony przez Komitet Krzyża Niepodległości dla Julii Kratowskiej dot. przyznania jej Krzyża Niepodległości decyzją Prezydenta RP z 20 grudnia 1930 r., Warszawa 23.12.1930 r., nr inw. MOC/D/298.

Dyplom PAN dla Julii Kratowskiej na Srebrny Wawrzyn Akademicki za krzewienie czytelnictwa, Warszawa, 8 listopada 1935 r., nr inw. MOC/D/293.

Legitymacja senatorska Julii Kratowskiej, nr inw. MOC/D/323.

Kratowska J., Życiorys, rkps i mps w zbiorach MSM, nr inw. MOC/D/322.

Nakaz płatniczy na podatek mieszkaniowy za 1924 r. z podanym adresem Julii Kratowskiej w Ciechanowie, nr inw. MOC/D/309.

Odpis Aktu Urodzenia Julii Natalii Kratowskiej, wydany przez notariusza Adama Sleszyńskiego, Warszawa 03.04.1934 r., nr inw. MOC/D/306.

Odpis Aktu urodzenia Zofii Franciszki Ksawery Kratowskiej, wydany przez przedstawiciela Zjazdu Sędziów Pokoju w Warszawie, dn. 10.01.1883 r., nr inw. MOC/D/305.

Pismo Ministerstwa Skarbu skierowane do Julii Kratowskiej, Warszawa, 21.07.1938 r., nr inw. MOC/D/294.

Pismo Przewodniczącego Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego dla Julii Kratowskiej, Warszawa, 11.04.1932 r., nr inw. MOC/D295.

Poświadczenie Dyrektora „Prywatnego Gimnazjum Realnego z Prawem Publiczności” w Zakopanem, Adama Wilana (?) z 2.09.1918 r., nr inw. MOC/D/317.

Poświadczenie Ksawerego Praussa, Dyrektora Szkoły im. Staszica w Zakopanem, Zakopane, 9 czerwca 1917 r., nr inw. MOC/D/318.

Pozwolenie na prowadzenie kursów wieczorowych dla Julii Kratowskiej, wystawione przez Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Warszawa, 2 września 1919 r., nr inw. MOC/D/312.

Zaświadczenie-dyplom dla Julii Kratowskiej na Złoty Krzyż Zasługi, podpisane przez Prezesa Rady Ministrów Walerego Sławka, Warszawa, 15.05.1930 r., nr inw. MOC/D/297.

Zaświadczenie nauczycielek szkół w Lublinie, z imiennymi podpisami, poświadczone przez notariusza Stanisława Biesa (?) w Lublinie, Lublin 23.03.1923 r., nr inw. MOC/D/299.

Zaświadczenie wystawione przez Zygmunta Choromańskiego, Prezesa Rady Opiekuńczej Gimnazjum Żeńskiego w Ciechanowie, Ciechanów, 10 lipca 1923 r., nr inw. MOC/D/308.

Źródła drukowane

Do Delegatek Z.P.O.K. [Inc.: Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet przeżywa obecnie przełomowe chwile…], Warszawa 1935.

Statut „Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet”, Warszawa 1928.

Opracowania

Bielecki R., Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego, t. II, Warszawa 1996.

Lewandowski E., Sylwetki nauczycieli ciechanowskich, Część 1, Ciechanów 1994.

Mącznik H., Puławski Słownik Biograficzny, t. 1, Puławy 1994.

Olszewski J.H., Tak to zapamiętałem, oprac. Bielasta B., Ciechanów 2015.

Pełka-Ślesicka K., Krasiniak. 100 lat kuźni talentów. Część 1 (1919–1965). Śladami historii, Ciechanów 2012.

Umińska B., Słowo o wystawie, [w:] B. Umińska (red.), Prezydentowi prof. Ignacemu Mościckiemu – w 150. rocznicę urodzin, Ciechanów 2018.

Zawadzki M., Senatorowie, losy wojenne i powojenne, Kancelaria Senatu, Warszawa 2012.

Czasopisma

„Gazeta Urzędowa. Pismo Samorządu powiatu Ciechanowskiego” 2020, nr 5.

„Kronika Ciechanowska” 1931, nr 2, 11, 12, 15, 16, 19. DOI: https://doi.org/10.1210/endo-15-1-11

„Tygodnik Ciechanowski” 1986, nr 23, 2019, nr 24.

„Wychowanie w Rodzinie” 2013, t. VII (1).

„Niepodległość i pamięć” 2004, nr 20.

„Res Historica” 2002, z. 15.

Źródła internetowe

Ciechanowskie Notatki, https://ciechanowskienotatki.pl/ulica-grodzka-nr-2-w-ciechanowie/.

Genealogia Minakowskiego, http://wielcy.pl/wgm/?m=NG&t=PN&n=sw.135856.

Strona LO im. Oswalda Balzera w Zakopanem, http://balzer.cal24.pl/historia/.

Wystawa Wawel odzyskany, https://wawel.krakow.pl/images/upload/zamowienia-publiczne/DZP%20282-1819/04.%20Za%C5%82%C4%85cznik_nr_02_Scenariusz.pdf.